Zeroing (przystrzelenie) to fundamentalny proces techniczny w strzelectwie polegający na precyzyjnym dopasowaniu przyrządu celowniczego broni do toru lotu pocisku na określonej odległości, zapewniający trafienie w punkt celowania. Polega na korekcie mechanizmów celownika (elewacji i kierunku) poprzez strzelanie serii testowych do celu referencyjnego i analizę rozrzutu, uwzględniając balistykę amunicji, warunki atmosferyczne oraz parametry optyki. Kluczowe etapy obejmują stabilne zamocowanie broni (np. na stojaku ekspozycyjnym), wybór dystansu bazowego (zwykle 100 m dla broni długiej), oraz metodologiczną korektę po każdym strzale. Ustawienie optyki wymaga zrozumienia działania pokręteł MOA/MRAD oraz kompensacji paralaksy. Zaniedbanie zeroingu skutkuje systematycznymi błędami trafień, zwłaszcza przy strzelaniu dynamicznym lub w zmiennych warunkach terenowych.
Proces przystrzeliwania krok po kroku
Skuteczne przystrzelenie wymaga ścisłego przestrzegania procedur minimalizujących czynniki zakłócające:
Przygotowanie stanowiska
- Stabilizacja broni: użycie podpór strzeleckich lub imitacji (np. pistoletu treningowego do symulacji)
- Kontrola warunków: pomiar wiatru bocznego, temperatury i wilgotności
- Dobór amunicji: konsekwentne użycie tej samej partii nabojów
Sekwencja korekt
- Strzelanie grupy 3-5 strzałów do celu siatkowego
- Wyznaczenie środka grupy względem punktu zerowego
- Regulacja pokręteł celownika zgodnie z wartością kliknięć (1 MOA ≈ 2.9 cm na 100 m)
- Powtórzenie procesu aż do osiągnięcia tolerancji ≤ 1 MOA
Rodzaje przyrządów celowniczych i specyfika zeroingu
Technika ustawienia optyki zależy od konstrukcji celownika:
Celowniki optyczne (LPVO, zmiennoogniskowe)
- Wymagają kompensacji paralaksy za pomocą pierścienia ogniskującego
- Preferowany dystans zerowania: 100-200 m dla celów taktycznych
- Krytyczna rola jakości mocowania (szyny Picatinny/M-LOK)
Kolimatory i celowniki holograficzne
- Szybsze zerowanie dzięki paralaksie bliskiej zeru
- Typowy dystans: 50 m (kompromis między strefą bliską a średnią)
- Wrażliwość na przesunięcia bazy montażowej
Systemy oparte na laserze (LAM)
- Zerowanie względem osi lufy na 10-25 m
- Konieczność częstej rekaliracji ze względu na dryf modułu
Optymalizacja i walidacja zeroingu
Weryfikacja poprawności przystrzelenia obejmuje:
Testy funkcjonalne
- Strzelanie z różnych pozycji (leżąc, klęcząc, stojąc)
- Sprawdzenie powtarzalności przy demontażu/remoncie optyki
Kompensacja balistyczna
- Użycie aplikacji balistycznych (np. Applied Ballistics) do obliczeń dla różnych odległości
- Walidacja w terenie na poligonach 3D z celami położonymi na różnych wysokościach
Zeroing stanowi nieusuwalny element kultury strzeleckiej, decydujący o efektywności broni w scenariuszach bojowych, myśliwskich lub sportowych. Kluczem do sukcesu jest standaryzacja procesu: zastosowanie powtarzalnych warunków testowych, narzędzi pomiarowych (np. wkładek suchostrzelowych do treningu) oraz dokumentowanie korekt. Nawet zaawansowane systemy optyczne wymagają okresowej rekaliracji, szczególnie po zmianie amunicji lub mechanicznych wstrząsach. Ostatecznie, precyzyjne ustawienie optyki przekłada się bezpośrednio na redukcję błędów celowania i zwiększenie pewności użytkownika w krytycznych sytuacjach.