Kaliber **.22 LR** (skrót od ang. *.22 Long Rifle*) stanowi jeden z najpopularniejszych nabojów bocznego zapłonu na świecie, wprowadzony na rynek w 1887 roku przez firmę Stevens Arms. Łączy cechy starszych nabojów .22 Long i .22 Extra Long, oferując optymalną wydajność balistyczną przy minimalnym odrzucie i hałasie. Dzięki niskim kosztom produkcji i szerokiej dostępności, znalazł zastosowanie przede wszystkim w **strzelectwie sportowym**, rekreacyjnym **plinkingu** (nieformalnym strzelaniu do celów jak puszki czy tarcze) oraz treningu podstawowym. Używany głównie w karabinkach sportowych i pistoletach, charakteryzuje się średnicą pocisku 5,6 mm, masą od 1,9 do 3,2 g oraz prędkością wylotową 330–500 m/s. Niska energia wylotowa (ok. 100–200 J) czyni go idealnym dla początkujących strzelców, redukując efekt odrzutu i przyspieszając naukę celowania.
Specyfikacja techniczna i ewolucja naboju
Nabój .22 LR powstał poprzez połączenie łuski .22 Long z pociskiem .22 Extra Long. Jego parametry techniczne są standaryzowane przez organizacje SAAMI i CIP, co gwarantuje kompatybilność z szeroką gamą broni.
Kluczowe cechy metryczne:
- Średnica pocisku: 5,7 mm (0,224 cala)
- Długość łuski: 15,6 mm
- Maksymalna długość naboju: 25,4 mm
- Ciśnienie w komorze: ≤ 24 000 psi (SAAMI)
Rodzaje amunicji:
- Standard Velocity (prędkość 330–360 m/s) – podstawowa wersja do celów sportowych.
- High Velocity (400–450 m/s) – zwiększona energia, popularna w plinkingu.
- Hyper Velocity (ponad 500 m/s) – np. CCI Stinger, z wydłużoną łuską.
Zastosowania praktyczne
Uniwersalność kalibru .22 Long Rifle przejawia się w trzech głównych obszarach, od rekreacji po profesjonalny trening.
Sport i rywalizacja
W konkurencjach ISSF (Międzynarodowa Federacja Strzelectwa Sportowego) karabinki i pistolety zasilane .22 LR dominują w dyscyplinach takich jak:
- Strzelanie z trzech postaw (leżąc, klęcząc, stojąc)
- Pistolet sportowy na 25 m
- Biathlon letni (wersje symulujące broń zimową)
Plinking i rekreacja
Niska cena naboju (ok. 0,20–0,50 zł/szt) czyni go ekonomiczną opcją dla amatorów strzelania do improwizowanych celów. Lekkie karabinki typu Ruger 10/22 czy Henry Lever Action są optymalne dla wielogodzinnych sesji bez zmęczenia.
Trening umiejętności
Minimalny odrzut pozwala skupić się na technice chwytu, kontroli oddechu i wyciskania spustu. Do symulacji strzelania „na sucho” wykorzystuje się plastikowe naboje zbijaki (np. dostępne w ofercie sklepu), eliminujące ryzyko uszkodzenia iglicy podczas ćwiczeń bez ostrza live fire.
Bezpieczeństwo i konserwacja
Chociaż .22 LR uznawany jest za amunicję niskiego ryzyka, wymaga przestrzegania zasad bezpieczeństwa ze względu na wrażliwość zapłonu.
Zalecenia eksploatacyjne:
- Ochrona przed wilgocią – proch czarny w nabojach bocznego zapłonu łatwo chłonie wodę.
- Czyszczenie po strzelaniu ołowiem bez płaszcza – nagromadzenie ołowiu w lufie przyspiesza korozję.
- Unikanie automatycznej broni wojskowej – konstrukcja .22 LR nie zapewnia wystarczającej energii do przeładowania mechanizmów gazowych.
Podsumowując, **.22 Long Rifle** pozostaje niezmiennie fundamentem światowego strzelectwa dzięki połączeniu niskiego kosztu, łagodnej charakterystyki strzału i wszechstronności. Jego rola w szkoleniu nowych strzelców, sportowej rywalizacji i rekreacyjnym plinkingu jest niezastąpiona – karabinek sportowy w tym kalibrze to często pierwsza broń w kolekcji. Mimo powstania nowocześniejszych nabojów, .22 LR utrzymuje pozycję lidera przez 130 lat, głównie z powodu doskonałego balansu między efektywnością a dostępnością. Producenci broni stale rozwijają modele dedykowane temu nabojowi, od lekkich pistoletów do precyzyjnych karabinów wyborowych, co potwierdza jego trwałą wartość w świecie ballisticznym.
