FN SCAR (Special Operations Forces Combat Assault Rifle) to modułowy system karabinów szturmowych opracowany przez belgijską firmę FN Herstal dla amerykańskiego dowództwa sił specjalnych SOCOM. Zaprojektowany z myślą o ekstremalnych warunkach bojowych, wyróżnia się wyjątkową niezawodnością, trwałością konstrukcji oraz możliwością szybkiej konwersji między kalibrami. Podstawowe wersje obejmują FN SCAR 16 zasilany amunicją 5.56 NATO (przeznaczony do operacji wymagających mobilności) oraz cięższy FN SCAR 17 strzelający nabojem 7.62 NATO, gwarantujący skuteczność na większych dystansach. Kluczowe cechy obejmują krótki skok tłoka gazowego z regulacją, wymienne lufy, kompozytową szkieletową konstrukcję oraz kompatybilność z akcesoriami MIL-STD-1913. Karabinek wykorzystuje innowacyjny system mocowania magazynków, eliminujący konieczność indywidualnego dopasowania, a jego ergonomia uwzględnia obsługę w rękawicach taktycznych. Użytkownicy doceniają niski odrzut i precyzję nawet przy szybkim ogniu, co potwierdziły testy w jednostkach takich jak Navy SEALs czy Delta Force.
Warianty i specyfikacje techniczne
System SCAR dzieli się na dwie główne linie, zoptymalizowane pod kątem amunicji i przeznaczenia:
Rodzina kalibru pośredniego: SCAR 16 (Mk 16)
- Kaliber: 5.56×45mm NATO (556)
- Długość lufy: standardowo 355 mm (wersja CQC), opcjonalnie 406 mm (Std) lub 457 mm (LB)
- Masa: 3.5 kg (bez amunicji)
- Zasięg skuteczny: 500 m – idealny do walki miejskiej i krótkich dystansów
Rodzina kalibru pełnoporcjowego: SCAR 17 (Mk 17)
- Kaliber: 7.62×51mm NATO (762)
- Długość lufy: 406 mm (Std), opcjonalnie 330 mm (CQC) lub 508 mm (LB)
- Masa: 3.86 kg (bez amunicji)
- Zasięg skuteczny: 800 m – stosowany w operacjach wymagających penetracji przeszkód
Kluczowe komponenty modułowe
- Zamek: Wymienny w 60 sekund, dostosowany do kalibru
- System gazowy: Regulowany 4-stopniowy tłok (tryby: normalny, ciężkie warunki, tryb cichy, wyłączony)
- Kolba: 5-pozycyjna regulacja długości i wysokości policzka
Zastosowania operacyjne i adaptacje
Pierwotnie stworzony dla SOCOM, scar znalazł zastosowanie w ponad 20 krajach dzięki uniwersalności:
Scenariusze bojowe
- SCAR 16: Patrolowanie, CQB (walka bliska), operacje antyterrorystyczne
- SCAR 17: Precyzyjne wsparcie ogniowe, działania w terenie otwartym, zwalczanie lekkich pojazdów
Wersje cywilne i treningowe
FN oferuje wersje półautomatyczne (SCAR 16S/17S) z zachowaniem 90% cech bojowych. Jednostki wykorzystują też:
- Konwersje na .22 LR do szkolenia podstawowego
- Symulatory "dry fire" (np. wstawki treningowe do magazynków)
Porównanie z platformami konkurencyjnymi
Podczas gdy AR-15 dominuje w rynku cywilnym, SCAR wyróżnia się w środowiskach specjalistycznych:
Przewagi nad systemem AR-10/M4
- Niższa wrażliwość na zanieczyszczenia (brak gazów w zamku)
- Wymiana lufy bez narzędzi w warunkach polowych
- Kompatybilność z magazynkami STANAG (SCAR 16) i SR-25 (SCAR 17)
Ograniczenia
- Wyższa cena zakupu (nawet 2× droższy od HK416)
- Ograniczona modułowość chwytów w porównaniu do systemu M-LOK
FN SCAR stanowi technologiczny punkt odniesienia w kategorii modułowych karabinów bojowych, łącząc ekstremalną wytrzymałość z funkcjonalnością dostosowaną do wymogów sił specjalnych. Podstawowe modele – FN SCAR 16 w kalibrze 5.56 NATO i FN SCAR 17 w 7.62 NATO – oferują bezprecedensową elastyczność konfiguracji dzięki wymiennym grupom luf i zamków. Pomimo wyższego kosztu, przewaga w niezawodności (potwierdzona testami na 90 000 strzałów bez awarii) oraz ergonomia obsługi pod presją utrzymują jego pozycję w czołówce uzbrojenia jednostek specjalnych NATO. Rozwój systemu obejmuje nowe kalibry (np. .300 BLK) oraz integrację z zaawansowanymi celownikami elektro-optycznymi, co gwarantuje jego aktualność w dynamicznie ewoluującym polu walki.
