Kriss Vector to rewolucyjny pistolet maszynowy (PCC) oraz karabinek samopowtarzalny, zaprojektowany przez amerykańską firmę Kriss USA (dawniej Transformational Defense Industries - TDI). Jego najbardziej rozpoznawalną cechą jest unikalny system redukcji odrzutu o nazwie Super V System. Działa on poprzez przekierowanie energii odrzutu i ruchu zamka w dół i do tyłu pod kątem, równolegle do osi lufy, zamiast bezpośrednio do tyłu w linii ramienia strzelca. To innowacyjne rozwiązanie znacząco minimalizuje podrzut broni, zwłaszcza przy szybkim ogniu, poprawiając stabilność i celność, nawet w mocnych kalibrach jak .45 ACP. Broń charakteryzuje się futurystyczną, ergonomiczną konstrukcją z chwytem pistoletowym umieszczonym wysoko, co zbliża oś lufy do linii ramienia, dalszej redukując moment obrotowy. Dostępny jest w wersjach samopowtarzalnych (dla cywili) oraz w pełnie automatycznych (dla służb). Standardowo zasilany jest z dwurzędowych magazynków pistoletowych, najczęściej w kalibrze .45 ACP, ale popularne są również modele w 9 mm Luger (Parabellum), a także .40 S&W, 10mm Auto czy .357 SIG. Platforma Vector jest ceniona za doskonałą kontrolę, kompaktowość i charakterystyczny wygląd.
Mechanizm Super V System
Sercem Kriss Vector jest opatentowany system redukcji odrzutu Super V, stanowiący klucz do jego wyjątkowych właściwości użytkowych.
Zasada działania
- Przekierowanie energii: Podczas strzału zamek (będący masą odrzutową) zaczyna poruszać się do tyłu w linii prostej tylko na bardzo krótkim odcinku.
- Mechanizm dźwigni: Następnie zamek napędza specjalny, oporowy zespół dźwigni ("Super V").
- Ruch w dół: Dźwignia wymusza zmianę kierunku ruchu zamka na skierowany w dół i jednocześnie do tyłu, pod kątem ok. 45-70 stopni względem osi lufy.
- Rozproszenie energii: Energia kinetyczna zamka jest rozpraszana pionowo w dół (do szkieletu broni) oraz częściowo do tyłu, zamiast w całości bezpośrednio w kierunku ramienia strzelca.
- Powrót: Po osiągnięciu skrajnego tylnego położenia, sprężyna powrotna (lub sprężyny) napędza dźwignię, która wypycha zamek z powrotem do przodu, przechwytując nowy nabój z magazynka i dosyłając go do komory.
Skutki działania systemu
- Znacząca redukcja podrzutu pionowego: Broń praktycznie "nie skacze" przy szybkiej serii, pozostając stabilna na celu.
- Mniejszy odrzut ogólny: Strzelec odczuwa mniejszy impuls wsteczny, przypominający odrzut słabszego kalibru.
- Szybsza gotowość do kolejnego celnego strzału: Stabilność pozwala na szybsze korygowanie celowania i utrzymywanie punktu trafienia.
Konfiguracje i zastosowania
Kriss Vector oferuje znaczną elastyczność konfiguracyjną, dostosowując się do różnych potrzeb użytkowników.
Warianty i kalibry
- Kriss Vector Gen II: Najnowsza generacja, wprowadzająca liczne ulepszenia ergonomiczne i konstrukcyjne (np. zintegrowane szyny KeyMod lub M-LOK, wymienne okładki chwytu).
-
Dostępne kalibry:
- .45 ACP: Klasyczny, najczęściej kojarzony z Vectorem, w pełni wykorzystujący zalety redukcji odrzutu systemu Super V.
- 9x19mm Parabellum: Popularny ze względu na niższy koszt amunicji i jeszcze mniejszy odrzut, przy zachowaniu skuteczności w wielu scenariuszach.
- .40 S&W, 10mm Auto, .357 SIG: Mniej popularne, ale dostępne opcje dla specyficznych wymagań.
- Konfiguracje lufy i kolby: Dostępne wersje z różną długością lufy (np. 5.5", 6.5"), z kolbą stałą, teleskopową lub bez kolby (pistol).
Główne zastosowania
- Broń służb mundurowych (SWAT, jednostki specjalne): Jako kompaktowa, potężna i bardzo kontrolowalna broń do walki w ograniczonej przestrzeni (CQB), szczególnie w wersji pełnoautomatycznej lub z możliwością ognia wyborowego.
- Broń sportowa i rekreacyjna (wersja samopowtarzalna): Ceniona w strzelectwie dynamicznym (np. w konkurencjach PCC), ze względu na szybkość i precyzję prowadzenia ognia.
- Broń do obrony osobistej (w wybranych jurysdykcjach): Jako kompaktowa, pojemna i skuteczna broń w wersji "pistol" lub karabinkowej.
- Broń do tłumienia dźwięku (z tłumikiem): Niska prędkość wylotowa nabojów pistoletowych (szczególnie poddźwiękowa .45 ACP) i doskonała kontrolowalność czynią Vectora doskonałą platformą do użycia z tłumikiem.
Podsumowanie
Kriss Vector stanowi jedno z najbardziej innowacyjnych podejść do konstrukcji broni krótkiej w kategorii PCC. Jego rewolucyjny Super V System skutecznie rozwiązuje problem silnego odrzutu i podrzutu, szczególnie uciążliwego przy szybkim ogniu z mocnych nabojów, takich jak .45 ACP. Efektem jest broń o wyjątkowej stabilności i kontrolowalności, pozwalająca na szybkie i precyzyjne prowadzenie ognia seryjnego. Choć dostępny również w popularniejszym i tańszym w eksploatacji kalibrze 9 mm, to właśnie w .45 ACP w pełni demonstruje przewagę swojego mechanizmu. Futurystyczna ergonomia z wysokim chwytem pistoletowym dodatkowo wspomaga intuicyjne prowadzenie broni i redukcję momentu obrotowego. Dzięki różnym konfiguracjom (długość lufy, typ kolby), wersjom (samopowtarzalna, pełnoautomatyczna) i kalibrom, Vector znajduje zastosowanie zarówno w służbach mundurowych (jako broń CQB/PDW), jak i wśród cywilnych entuzjastów strzelectwa sportowego, poszukujących wydajnej i technologicznie zaawansowanej platformy. Jego unikalna konstrukcja i skuteczność zapewniają mu trwałe miejsce wśród ikon współczesnej broni strzeleckiej.