Tavor to współczesny izraelski karabinek szturmowy opracowany przez Israel Weapon Industries (IWI) w układzie bullpup. Jego flagowy model, TAR-21 (Tavor Assault Rifle - 21st Century), stanowi podstawową broń indywidualną Sił Obronnych Izraela. Konstrukcja bullpup, z magazynkiem umieszczonym za chwytem pistoletowym, skraca całkowitą długość broni przy zachowaniu pełnowymiarowej lufy (standardowo 460 mm), co zwiększa mobilność w terenie zurbanizowanym. IWI Tavor zasilany jest nabojem 5.56×45 mm NATO, zapewniając kompatybilność z amunicją sojuszniczą. Kluczowe cechy obejmują polimerową komorę zamkową, modułową budowę ułatwiającą serwis, ambidekstryczne rozwiązania (wyrzutnik łusek, bezpiecznik) oraz zintegrowane szyny Picatinny. W porównaniu do tradycyjnych karabinków (np. AR-15), układ TAR-21 oferuje lepsze wyważenie i ergonomię, choć wymaga adaptacji do zmienionego położenia środka ciężkości.
Konstrukcja i innowacje techniczne
IWI Tavor reprezentuje zaawansowane rozwiązania inżynieryjne, łączące niezawodność z ergonomią.
Architektura bullpup
- Układ z przesuniętym do tyłu mechanizmem spustowym skraca całkowitą długość broni o ~25% przy tej samej długości lufy co karabinki konwencjonalne
- Zintegrowany chwyt transportowy z szyną montażową pełni funkcję osłony lufy i punktu mocowania celowników
- Polimerowa komora zamkowa odporna na korozję i ekstremalne warunki środowiskowe
Systemy operacyjne
- Zamek tłokowy z krótkim skokiem lufy (inspirowany M16) z gazowym układem redukcji podmuchu
- Przełącznik ognia ambidekstryczny (bezpiecznik/ogień pojedynczy/seria) z możliwością konfiguracji dla strzelców leworęcznych
- Mechanizm uderzeniowy typu striker-fire eliminujący zewnętrzny kurek
Warianty i zastosowania bojowe
Rodzina TAR-21 obejmuje specjalistyczne modele dostosowane do różnych scenariuszy operacyjnych.
Główne wersje taktyczne
- Standard CTAR (Compact Tavor) – podstawowy karabinek z lufą 380 mm
- MTAR-21 (Micro Tavor) – wersja kompaktowa dla jednostek specjalnych (lufa 330 mm)
- STAR-21 – wariant wyborowy z ciężką lufą i składanym dwójnogiem
- X95 – ewolucja systemu z poprawioną ergonomią i możliwością kalibru .300 BLK
Wdrożenia militarne
- Podstawowa broń piechoty w Izraelu, Indiach (jako Zittara), Brazylii i na Ukrainie
- Zastosowanie w operacjach miejskich (Gaza, Donbas) dzięki kompaktowości i niezawodności w warunkach zanieczyszczeń
- Wersje cywilne (TS12, Tavor 7) popularne w strzelectwie sportowym i dynamicznym (IDPA)
Podsumowując, IWI Tavor rewolucjonizuje koncepcję karabinka szturmowego poprzez innowacyjny układ bullpup, który maksymalizuje skuteczność balistyczną w minimalnej formie. Model TAR-21, zasilany nabojem 5.56×45 mm NATO, łączy ergonomię z ekstremalną niezawodnością w piasku, błoczie i warunkach miejskich. Mimo wyższego punktu ciężkości wymagającego adaptacji strzeleckiej, jego zalety – kompaktowość, modułowość i ambidekstryczność – zapewniły mu trwałe miejsce w arsenale ponad 20 państw. Rozwój linii (X95) utwierdza pozycję Tavora jako platformy przyszłości, odpowiadającej na wyzwania współczesnego pola walki.
